گروه فرهنگی «سراج24»- مرتضی اسماعیل دوست: از اهمیت کاربردی رسانه ها در جهان امروز سخن های بسیاری رفت و نکته هایی اشاره مند به رشته تحریر درآمد. رسانه ملی به عنوان مهم ترین بخش رسانه ای با گستره وسیعی از مخاطبان و دسترسی بسیاری از مخاطبان ایران زمین در هر شهر و دیار کوچک و بزرگی، اهمیت این بخش را در کشور صد چندان می کند و از این رو نیاز است به تحلیل و بررسی وضعیت امروز صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران با تمرکزی ویژه به شرایط رخ داده در سال گذشته بپردازیم و به نارسایی های موجود جهت رسیدن به وضعیتی بهتر نظر بیفکنیم.
اما مهم ترین سوال این جا است که آیا مهم ترین سد برنامه ریزی متولیان تلویزیون، نبود بودجه ای است که صدای رئیس آرام و معاون پُر سابقه را در آخرین روزهای سال 94 بلند کرده و نبود بودجه را دلیل به تولید نرسیدن سریال های در نظر گرفته شده دانستند؟
پُر واضح است که سکانداری مهم ترین مرکز رسانه ای کشور در حالی به دکتر محمد سرافراز سپرده شد که این سازمان با حجم قابل توجهی از بدهی مالی مواجه بود و حال این مشکلات در عدم حمایت لازم از سوی دولت یازدهم به نهایت دردمندی رسیده است و شرایط مدیری ارزشی و با سابقه فعالیت در مدیریت برون مرزی سازمان صدا و سیما را چنان با خطر مواجه کرده که در آخرین روزهای منتهی به پایان سال 94 شایعاتی نزدیک به واقعیت مبنی بر استعفای وی و اعلام اسامی شناخته شده ای مانند حداد عادل به عمل آمد که بعد هم تکذیب شد.
اما قضیه چیست و چرا دولت دست های یاری خود را به روی سازمان پُر هزینه صدا و سیما دور کرده است؟ آیا دلیل این عدم حمایت در نقدناپذیری دولت از تنها رسانه رسمی تلویزیونی ما برمی گردد و به گفته پورمحمدی، معاونت رسانه ملی و شخص دوم سازمان، دولتی ها تنها به عنوان واحد سمعی و بصری به تلویزیون نگاه می کند! به این جهت باید اشاره داشت که کمک دولت به رسانه ملی در سال 94 به حدود هزار میلیارد تومان رسید که رقم چندانی در میان انبوه هزینه های رسانه ملی نیست و این در شرایطی است که عملکرد بودجه ای سازمان در سال 92 مبلغ 2700 میلیارد تومان بوده است و حال مبلغ ناچیز واریزی از سوی دولت به گفته مسئولان تلویزیون تنها 70 درصد حقوق کارمندان را تامین می کند چه برسد به این که منجر به تزریق در بخش تولید مجموعه ها نیز شود و از این رو مشخص است که دولت از اهرم بودجه ای به عنوان عاملی بازدارنده از انتقادات رسانه ای ملی استفاده کرده است!
این در حالی است که با توجه به شرایط نامناسب اقتصادی و کاهش درآمدهای تبلیغاتی وضعیت نامناسبی برای سازمان رقم خورده و درآمدهای بازرگانی در سال 94 به رقم 1200میلیارد تومان رسیده است. از این رو مردی چون سرافراز که سودای راه اندازی شبکه هایی به عنوان جریان سوم رسانه ای داشت، به ناچار به دنبال ادغام شبکه ها و کم کردن هزینه های نگاهداری آن ها شد و بسیاری از برنامه های تولیدی و مجموعه های تلویزیونی در صندوقچه انتظار هنرمندان و مسئولان و مخاطبان تلویزیون باقی ماندند.
اما آرمان ها و نگاهی فراتر از جریان های روزمره، نشان های دیگری را از رسانه مهم ملی سراغ می گیرد؛ اهدافی که در راستای حکم گرانقدر رهبری برای مسئول جدید سازمان صدا و سیما صادر شد و مهم ترین بخش آن حفظ و ارتقای استقلال فرهنگی و هویت انقلاب اسلامی بود. از این رو نیاز به تولید و فعالیت افرادی آشنا و کاربلد در این عرصه احساس شد و سیاست جدید سازمان با مدیریت سرافراز در جهت مقابله با نفوذ رسانه ای دشمن به سمت ساخت سریال های طولانی مدت جهت گرایش مخاطبان از شبکه های بی هویت ماهواره ای به سمت شبکه های هویت مند داخلی رفت و اولین ثمره آن که به عنوان آزمونی مناسب مورد تقدیر و توجه مخاطبان قرار گرفت، مجموعه تلویزیونی 110 قسمتی «کیمیا» به کارگردانی جواد افشار بود که بخش مهمی از استقلال دینی و هویتی مردمان ما را به تصویر درآورد.
اهمیت کاربردی برنامه های صدا و سیما وقتی افزون می شود که غفلت های بخش های دیگر فرهنگی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را هم باید به گردن بگیرد! در این میان سرافراز بارها در سخنان خود به توجه همزمان به مخاطب و محتوا به عنوان دو بال رسانه ملی اشاره داشت و آمارهای حاصل شده در این سال نشان از ارتقای توجهات مردمی با وجود پخش برنامه هایی جذاب و راهبرنده چون «خندوانه» در شبکه نسیم بوده است. همچنین اقدامات سال 94 سرافراز در آغاز دورانی جدید مبنی بر باز تعریف شبکه ها و استواری شبکه 5 به محوریت اقتصاد و افتتاح شبکه تهران به عنوان اولین شبکه تولیدی HD در کشور و افتتاح نسل سوم فرستنده های دیجیتال و راه اندازی خبرگزاری صدا و سیما و تغییر مدیران استانی و تاثیر مستقیم در ماهیت برخی برنامه های زنده از جمله موارد رخ داده در این سال بود. سازمانی که به اندازه چندین سال در روزهای نخست ریاست سرافراز دچار حاشیه شد؛ از مهاجرت بی قید و بند بازیگران تلویزیونی به شبکه های ماهواره ای و ممنوع التصویری برخی مجریان و دست اندرکاران تا حواشی بسیاری که از سفر شبانه بازرس ویژه رئیس به آن سوی آب ها و کشف حجاب وی در صفحه اینستاگرام صورت یافت و البته همراه با دفاع جانانه و تعجب برانگیز رئیس از شهرزاد میرقلی خان بود!
توجه به سامان دهی برنامه های تولیدی با اهمیت درک مخاطرات رسانه های معاند در این مقطع، پردازش اطلاعات و بهره مندی از پایگاه مکتبی و راهبرنده رسانه ملی برای مخاطبان نیاز به وجود تلاش های مستمر و فزاینده ای دارد، چرا که راه دشوار است و دست اندازها بسیار؛ آن جا که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار به عمل آمده در مهرماه سال 94 با رئیس و مدیران رسانه ملی با تاکید دوباره به مساله جنگ نرم، از به عمق نشستن تلاش های رسانه ملی سخن گفت و تحلیل مبنایی را راهکاری برای دستیابی به مسیری روشن دانست و تحقق راهبردهای ابلاغی صدا و سیما را خواستار شد.
